Ajurweda głosi, że człowiek nosi w sobie pięć żywiołów. Kiedy człowiek jest zdrowy i szczęśliwy, żywioły Akash, Vayu, Agni, Jala i Pithvi są ze sobą zrównoważone. Zakłócenie chociaż jednego z nich prowadzi do choroby.
Współczesna kuchnia ajurwedy
Oznaczająca wiedzę o życiu ajurweda umożliwia w pełni zachowanie zdrowia, witalności i długowieczności. Ciało zbudowane z pięciu żywiołów: ziemi, ognia, powietrza i eteru tworzy doshe – typy energetyczne, których jest aż trzy, a każda z nich buduje z żywiołów odpowiednie proporcje, nadając cechy wyglądu, charakteru, duchowości i metabolizmu. Aby poprawić stan zdrowia, dąży się do równowagi pomiędzy nimi.
Charakterystyka dosh
Pierwsza z dosh to Vata, będąca mieszaniną przestrzeni oraz powietrza. Vata jest przyczyną wszystkich funkcji układu nerwowego w organizmie człowieka, odpowiada za narządy zmysłów, oddychanie, ruch mięśni, działanie układu pokarmowego, bicie serca oraz transport materii i ruch energii witalnej. Do najważniejszych cech Vata należy lekkość, zwiewność, zmienność, suchość, ruchliwość, zimno, szorstkość. Osoby, u których przeważa dosz Vata są drobni, szczupli, mają tendencję do suchych żył i często marzną. Do ich cech charakteru należy gwałtowność, nerwowość, ale również zmysł artystyczny i kreatywność.
Dosha Pitta to mieszanina wody i ognia, która w organizmie człowieka pełni funkcję termiczne – dba o ciepłotę ciała, płyny fizjologiczne, trawienie, przemiana materii oraz krążenie krwi i limfy. Pitta charakteryzuje się gorącem, ostrością, oleistością i wilgotnością. Dosza Pitta przeważa u sportowców, osób umięśnionych, silnych, jednocześnie pracowitych i inteligentnych, jednak nerwowych i niecierpliwych.
Dosha Kapha składa się z wody i z ziemi i jest odpowiedzialna za budowę organizmu, płodność, odporność i tężyznę fizyczną oraz stan stawów. Pełni również ważną funkcję skóry, gojenia ran i zapewnia równowagę oraz stabilność. Do najważniejszych cech Kapha należą: zimno, kleistość, miękkość, słodkość, ociężałość, powolność i stałość. Człowiek z przeważającą doshą Kapha to osoby o tęższej budowie ciała. To osoby wierne, spokojne, zrównoważone, domownicy, z tendencją do otyłości i depresji.
Planowanie posiłku z zasadami ajurwedy
Aby ajurweda zagościła u nas w kuchni na dobre,należy przestrzegać kilku ważnych zasad. Wybieramy produkty nieprzetworzone i naturalne, a dodatkowo: nie przejadamy się, dbamy o właściwe połączenie produktów, posiłki należy przygotowywać spokojnie i z szacunkiem, bo energia przenika do pożywienia oraz poznać swoją naturę i ustalić, który z żywiołów należy dostarczyć w jedzeniu, by zachować równowagę.
Buddyści mają ciekawe nawyki żywieniowe.